Prawo medyczne w polskim systemie prawnym – między ochroną pacjenta a odpowiedzialnością lekarza

Źródła prawa medycznego i ich znaczenie w praktyce

Radcy prawni z kancelarii BE LAW. zwracają uwagę, iż pomimo wyraźnej potrzeby ujednolicenia przepisów, w polskim systemie prawnym nie funkcjonuje jeden kodeks regulujący całokształt zagadnień związanych z prawem medycznym.

Zamiast tego obowiązujące normy są rozproszone w wielu ustawach zarówno ogólnych, jak i szczególnych. Obok przepisów kodeksowych, takich jak kodeks cywilny czy karny, znaczenie mają m.in.

• ustawa o działalności leczniczej,
• ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
• ustawa o podstawowej opiece zdrowotnej,
• ustawa o prawach pacjenta,
• ustawa o Rzeczniku Praw Pacjenta.

Taki stan prawny sprawia, że specjaliści zajmujący się tą dziedziną muszą swobodnie poruszać się między przepisami różnej rangi i pochodzenia. Dodatkowym wyzwaniem jest konieczność uwzględniania przepisów unijnych, zwłaszcza w zakresie ochrony danych osobowych pacjentów (RODO), których znaczenie w praktyce leczniczej nieustannie rośnie.

Podział na prawo medyczne publiczne i prywatne

Ze względu na zakres regulacji i odmienny charakter relacji prawnych, prawo medyczne dzieli się na publiczne i prywatne.

Część publicznoprawna obejmuje normy dotyczące organizacji systemu ochrony zdrowia, zasad finansowania świadczeń zdrowotnych oraz nadzoru nad wykonywaniem zawodów medycznych. To w tej sferze ustawodawca reguluje m.in. sposób uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu lekarza, tworzenie podmiotów leczniczych oraz kontrolę nad jakością świadczeń opłacanych ze środków publicznych.

Z kolei prawo medyczne prywatne dotyczy relacji bezpośrednich pomiędzy pacjentem a personelem medycznym. W tym obszarze regulowane są takie kwestie jak odpowiedzialność cywilna i karna za błędy medyczne, obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej czy zasady uzyskiwania zgody pacjenta na leczenie. To właśnie w tej sferze najczęściej dochodzi do sporów sądowych, których rozstrzygnięcie wymaga rzetelnej oceny dokumentacji medycznej i stanu faktycznego.

Prawa pacjenta i obowiązki personelu

Spora część przepisów prawa medycznego skupia się na ochronie praw pacjenta, zapewniając mu m.in. prawo do informacji, do wyrażania zgody na leczenie oraz do poszanowania godności i intymności podczas udzielania świadczeń zdrowotnych. Niezachowanie tych standardów może skutkować odpowiedzialnością cywilną, ale również karną lub dyscyplinarną lekarza. Jednocześnie system prawny zabezpiecza interesy personelu medycznego, który działa w warunkach wysokiego ryzyka zawodowego. Odpowiedzialność lekarza za tzw. błąd medyczny jest zawsze oceniana w kontekście aktualnej wiedzy medycznej, standardów zawodowych i okoliczności konkretnego przypadku. W razie sporu duże znaczenie mają opinie biegłych oraz ocena, czy zachowano należyty standard staranności.

Znaczenie specjalistycznego wsparcia prawnego w ochronie zdrowia

Złożoność prawa medycznego oraz wiele źródeł regulacji powodują, że zarówno placówki medyczne, jak i indywidualni lekarze coraz częściej korzystają z profesjonalnego wsparcia prawnego. Dotyczy to reprezentacji w postępowaniach sądowych, ale także bieżącego doradztwa w zakresie prowadzenia dokumentacji medycznej, ochrony danych pacjentów czy zarządzania ryzykiem prawnym.

Współpraca z kancelariami specjalizującymi się w prawie medycznym pozwala skutecznie ograniczyć ryzyko odpowiedzialności oraz zapewnić zgodność działalności leczniczej z obowiązującymi przepisami. Dotyczy to zarówno dużych publicznych jednostek, jak i mniejszych niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, które funkcjonują w coraz bardziej sformalizowanym otoczeniu prawnym.

Prawo medyczne, mimo braku jednolitej regulacji, odgrywa istotną rolę w zapewnianiu zgodności świadczeń zdrowotnych z obowiązującymi normami. Złożoność przepisów, rozciągających się na różne dziedziny prawa, wymaga od lekarzy, podmiotów leczniczych i prawników specjalistycznej wiedzy i stałego wsparcia. W warunkach rosnącej odpowiedzialności zawodowej i formalizacji procedur profesjonalna obsługa prawna staje się pomocą, realną ochroną przed ryzykiem prawnym i organizacyjnym.

Jeśli reprezentują Państwo podmiot leczniczy lub wykonują zawód medyczny, a celem jest ograniczenie ryzyka prawnego związanego z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, warto skorzystać ze wsparcia prawnika specjalizującego się w prawie medycznym. Profesjonalna analiza dokumentacji, doradztwo w zakresie obowiązków personelu oraz reprezentacja w sytuacjach spornych pozwolą skutecznie zabezpieczyć Państwa interesy.

BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz

Dane kontaktowe:

Telefon: +48 52 3708005

E-mail: biuro@belaw.pl

Strona: www.belaw.pl

Adres kancelarii:

ul. Jagiellońska 69/1

85-027 Bydgoszcz

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: 09:00 – 17:00

Wtorek: 09:00 – 17:00

Środa: 09:00 – 17:00

Czwartek: 09:00 – 17:00

Piątek: 09:00 – 17:00